Archeolodzy odnawiają znaleziony w Afrodyzji Edykt o cenach maksymalnych cesarza Dioklecjana

| Humanistyka
Oxford University

Eksperci pracują nad odnowieniem i udostępnieniem zwiedzającym edyktu o cenach maksymalnych, wydanego przez cesarza Dioklecjana w 301 roku. Zabytek, nad którym trwają obecnie prace, został znaleziony w Afrodyzji w Turcji. Od 29 lat prace wykopaliskowe w tym mieście prowadzi profesor Roland R.R. Smith i jego zespół z Uniwersytetu Oksfordzkiego.

Afrodyzja to świetnie zachowane niewielkie miasto, którego nazwa pochodzi od Afrodyty, której kult tam ustanowiono. Zanim jednak w III wieku przed Chrystusem miasto stało się Afrodyzją było znane jako Lelegon Polis, Megale Polis oraz Ninoe. W VII wieku naszej ery nazwę miasta zmieniono na Stauropolis (Miasto Krzyża).

W ubiegłym roku na frontowej fasadzie miejskiego sądu odkryto wyrzeźbiony edykt cesarza Dioklecjana. Obecnie trwa pięcioletni projekt odnowy edyktu, w tym połączenia jego rozbitych fragmentów.

Rzeźba z Afrodyzji ma olbrzymie znaczenie historyczne. Widać na niej bowiem nie tylko świetną technikę wykonania, ale również bardzo przemyślany projekt, gdyż na ścianie już istniejącego budynku rozplanowano i umieszczono listę 1400 produktów i usług regulowanych edyktem. Co więcej, jest to najbardziej kompletny znany zabytek tego typu. Na liście znalazły się m.in. maksymalne ceny za podróż z Aleksandrii do Rzymu, maksymalna cena ostryg czy króliczego futra.

Trzeci wiek jest w historii Cesarstwa Rzymskiego znany jako wiek potężnego kryzysu politycznego, gospodarczego i wojskowego. Za początek kryzysu uznaje się śmierć cesarza Aleksandra Sewera w 235 roku i brak legitymizacji jego kolejnych następców, co spowodowało ciągłe rewolty i przewroty. Kolejni cesarze byli powoływani i mordowani przez żołnierzy. W latach 235–284 co najmniej 51 osób zostało, prawnie lub bezprawnie, ogłoszonych cesarzami. Cesarstwo zaczęło wychodzić z kryzysu wraz z objęciem rządów przez Dioklecjana w 284 roku.

W 301 roku Dioklecjan, próbując zdusić inflację, wydał Edykt o cenach maksymalnych, który ustalał maksymalne ceny 1400 usług i produktów. Do dzisiaj nie jest znana pełna ich lista. Wiadomo jednak, że edykt tylko pogorszył sytuację gospodarczą państwa i był powszechnie ignorowany jako nieżyciowy. Stan gospodarki poprawił się dopiero w kolejnej dekadzie po wprowadzonej przez Konstantyna reformie monetarnej.

Edykt został opublikowany w językach łacińskim i greckim, w zależności od miejsca publikacji. W Afrodyzji opublikowano wersję grecką. Archeolodzy pracują nad restauracją edyktu i fasady sądu. Odrestaurowany budynek ma zostać udostępniony zwiedzającym, a sam edykt zostanie przetłumaczony na angielski i turecki.

Afrodyzja Edykt o cenach maksymalnych Dioklecjan Cesarstwo Rzymskie