Karłowaty tyranozaur z Alaski

| Nauki przyrodnicze

Siedemdziesiąt milionów lat temu Alaskę przemierzał karłowaty tyranozaur. Naukowcy z Perot Museum of Nature and Science znaleźli sfosylizowane szczątki jego czaszki koło rzeki Colville, daleko za kołem podbiegunowym. Nazwę Nanuqsaurus hoglundi ukuto od inupiackiego słowa nanuq - niedźwiedź polarny.

Niespodziewane znalezisko pokazuje, że krewni T. rex radzili sobie nawet w ekstremalnych warunkach polarnych. Amerykańscy paleontolodzy zbadali kawałki dachu czaszki oraz szczęk i na tej podstawie stwierdzili, że czaszka dorosłego N. hoglundi miała ok. 63,5 cm długości. Dla porównania, czaszka T. rex mierzyła ponad 1,5 m (ok. 152,4 cm). Na tej podstawie wywnioskowano, że całkowita długość miniatury sięgała ok. 7 m. Doprecyzowania pojawią się zapewne dość szybko, zważywszy, że gdy tylko zaakceptowano ostateczną wersję artykułu o N. hoglundi do PLoS ONE i Amerykanie udali się na Alaskę po kolejną porcję materiału, natknęli się na drugą połowę czaszki nowego gatunku.

Zespół doktora Anthony'ego Fiorillo z Perot Museum odkopał skały z fosyliami w 2006 r. w ramach projektu prowadzonego do tej pory w regionie Alaska North Slope. Ich oczyszczaniem zajął się Ronald Tykoski. Na początku Amerykanie nie byli pewni, czy mają do czynienia z gatunkiem typowym dla Arktyki, czy północnym wariantem gatunku znanego z innych części świata. Kwestia rozwiązała się mniej więcej w zeszłym roku, gdy paleontolodzy doznali olśnienia pod wpływem niedawno opublikowanych artykułów nt. tyranozaurów.

Nie wiadomo, skąd wzięła się karłowatość N. hoglundi. W przypadku mięsożernego ptakopodobnego troodona, który żył w tym samym czasie, forma północna (alaskańska) była bowiem większa od południowej (z Montany i Alberty). I troodon, i N. hoglundi musiały sobie radzić z identycznymi zmianami pogody. Pod koniec kredy Alaska była wysunięta co najmniej tak samo daleko na północ, jak dziś, ale ogólnie temperatury były wyższe. Latem produktywność biologiczna zapewne wzrastała, potem następowała ponura zima. Jak widać, oba dinozaury przystosowały się do tych wahań na własny sposób.

 

Nanuqsaurus hoglundi tyranozaur Alaska Anthony Fiorillo Ronald Tykoski