Świecące kameleony

Fluorescencja biogenna występuje u zwierząt morskich, u kręgowców lądowych jest jednak rzadka. Tym większe było więc zdziwienie naukowców z Monachium, którzy po oświetleniu kameleonowatych światłem UV zobaczyli imponujące wzory na ich głowach, a czasem nawet na całym ciele.

By lepiej zrozumieć nowo odkryty fenomen, zespół Davida Prötzla, doktoranta z Zoologische Staatssammlung München, posłużył się wieloma technikami. Skany z mikrotomografii pokazały np., że wzorce fluorescencji pokrywają się z rozmieszczeniem wyrostków na czaszce.

Nasze histologiczne rekonstrukcje 3D zademonstrowały, że skóra pokrywająca wyrostki na głowie jest bardzo cienka i składa się tylko z przezroczystej warstwy naskórka - opowiada dr Martin Heß z BioCentrum Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Takie "placki" spełniają funkcję okna, przez które ultrafiolet dociera do kości, gdzie jest pochłaniany, a następnie reemitowany już jako niebieskie fluorescencyjne światło.

Od dawna wiadomo, że pod wpływem UV kości fluoryzują, ale fakt, że zwierzęta wykorzystują to zjawisko, by wygenerować świecenie, nas zaskoczył [...] - podkreśla dr Frank Glaw z Zoologische Staatssammlung München.

Wzorce są unikatowe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków. Oprócz tego zauważono, że u większości gatunków z rodzaju Calumma wyrostki samców fluoryzują silniej niż u samic.

Naukowcy podejrzewają, że fluorescencja pomaga rozpoznawać pobratymców, zwłaszcza że niebieski jest rzadkim kolorem, który wyróżnia się w lesie.

kameleonowate UV ultrafiolet wyrostki czaszka fluorescencja David Prötzel Frank Glaw