Prawie jak Mars
Jak mogą wyglądać formy życia, które być może spotkamy któregoś dnia poza Ziemią? Tego nie wie nikt. Naukowcy nie ustają jednak w poszukiwaniu modeli, które mogłyby ułatwić przygotowania do ewentualnego spotkania z życiem pozaziemskim. Ich najnowszym odkryciem jest niewielkie jezioro w Kanadzie.
Jezioro Pavilion Lake w Brytyjskiej Kolumbii wzbudziło niezwykłe zainteresowanie astrobiologów ze względu na niespotykane bogactwo form tworzonych przez niezliczone ilości komórek mikroorganizmów. Położone na dnie jeziora, przypominają one nieco rafę koralową ze względu na niezwykłą złożoność kształtów i przenikanie się elementów ożywionych i mineralnych. Opisane formy, zwane mikrobialitami, powstały co prawda zaledwie około 11000 lat temu, lecz szacuje się, że dno jeziora Pavilion jest niemal identyczne z dnem zbiorników wodnych występujących na Ziemi około 540 milionów lat temu, czyli w epoce kambru.
Obecność mikrobialitów nie jest niczym niespotykanym, lecz bogactwo kształtów i różnorodność biologiczna tych odkrytych w Kanadzie wprawiła naukowców w zdumienie. Można tu znaleźć przypominające kalafiory "kwiaty", struktury przypominające do złudzenia karczochy czy kominy i palcowate wyrostki odstające od podłoża.
Dlaczego bada się relikty takie jak te z Brytyjskiej Kolumbii? Odpowiedź jest prosta: jeżeli dokładnie zrozumiemy, jak wyglądały początki życia na Ziemi, wówczas jego poszukiwanie na innych planetach będzie znacznie ułatwione. Oczywistym celem pierwszych badań wydaje się być Mars, na którym niemal na pewno życie już kiedyś występowało, a być może utrzymało się tam do dziś. Badacze uważają, że jeżeli na Czerwonej Planecie istnieją organizmy żywe, to niemal na pewno będą to właśnie proste mikroorganizmy.
Aby dokładniej poznać tajemnice Pavilion Lake, wysłano dwie jednoosobowe łodzie podwodne, których zadaniem jest wykonanie dokładnej mapy dna akwenu. Oprócz tego będą one pobierały różnego rodzaju próbki osadów dennych, wody oraz DNA. Nie zapomniano także o pobraniu materiału do badań izotopowych, które powiedzą więcej na temat rzeczywistego wieku "żywych skamielin" zamieszkujących jezioro. Wyniki badań pomogą w ustaleniu metodyki badań, która zostanie pewnego dnia zastosowana w analogicznych badaniach na Marsie, a być może także w innych miejscach poza naszą planetą.
Czy wybór kanadyjskiego Pavilion Lake był dobry? Słowa pracującego dla NASA astrobiologa Chrisa McKaya mówią same za siebie: Czuję się, jakbym właśnie cofnął się w czasie.
Czasopismo Scientific American zaprasza do obejrzenia galerii zdjęć wykonanych pod powierzchnią niezwykłego akwenu. Polecamy!
Komentarze (10)
inhet, 15 lipca 2008, 15:39
Cofaniem w czasie bym tego nie nazwał. Jeśli mikrobiality pochodzą z początków holocenu, to na pewno są odmienne od jakichkolwiek form kambryjskich. Niemniej warunki mogą być podobne do czasowych okolic któregoś etapu "śnieżnej kuli".
mikroos, 15 lipca 2008, 18:22
O ile dobrze zrozumiałem artykuł (czytałem także źródło), to również skład mikrobiologiczny tych form jest podobny do prehistorycznych mikrobialitów.
inhet, 15 lipca 2008, 20:58
Myślę, że jest ot skutkiem konwergencji - trudno bowiem przypuszczać, żeby w grę wchodzili tu wspólni przodkowie.
mikroos, 16 lipca 2008, 00:30
Ale dlaczego? Przecież historia biologii zna takie przypadki, jak np. Latimeria.
inhet, 16 lipca 2008, 05:54
Latimeria to relikt - przetrwała dlatego, że jej środowisko było niezmienne od okresu kredowego. Podobnie rzecz miała się np.z tuatarą albo sinicami, czy dajmy na to skrzypłoczem. Natomiast jez. Pavillion powstało ledwie 11 tys. lat temu, w momencie ustąpienia lądolodu. Wówczas to mogła się rozpocząć lokalna ewolucja obecnych mikrobialitów z takich organizmów, jakie się akurat napatoczyły. Trudno byłoby obronić hipotezę, że to są relikty kambryjskie, gdyż przez bardzo długi czas w tym miejscu warunki ulegały znacznym zmianom.
mikroos, 16 lipca 2008, 09:10
Masz rację, mój błąd.
Gość fakir, 16 lipca 2008, 20:13
Dlaczego nie mógły się napatoczyć jakieś mikroorganizmy które przetrwały od czasów kambryjskich w stanie "uśpienia" a następnie trafiwszy na leprze warunki odtworzyły system?
mikroos, 16 lipca 2008, 20:15
Tutaj przyznaję inhetowi rację, a raczej wpisuję się w jego tok myślenia: mało prawdopodobne jest, by w formie przetrwalnej dożyło tak wiele różnorodnych organizmów, by odtworzyć całą biocenozę jeziora kambryjskiego. Z drugiej strony, badania izotopowe mogłyby nieco przybliżyć nas do prawdy.
Gość fakir, 16 lipca 2008, 20:53
Ale po pierwsze możliwe, po drugie część, a po trzecie jest przecież w jeziorze.
mikroos, 16 lipca 2008, 21:54
Mikrobiality nie są niczym nietypowym, tworzone są nawet przez młodsze bakterie. Oznacza to, że te w jeziorze Pavilion mogły powstać równie dobrze w wyniku konwergencji, o ktorej powiedział inhet. Myślę, że bardziej prawdpodobne jest ponowne zajście procesu konwergencji, skoro zachodziło ono już wiele razy, niż przeżycie jakichś form przetrwalnych do dziś.