Wygrywając, książka nagle traci na jakości

| Psychologia
Horia Varlan, CC

Książki zaczynają być gorzej oceniane, gdy zostaje im przyznana prestiżowa nagroda.

Amanda Sharkey z University of Chicago Booth School of Business i Balázs Kovács z Uniwersytetu w Lugano przeanalizowali tysiące czytelniczych recenzji 32 par książek. W każdej parze jedna pozycja wygrała nagrodę, taką jak Nagroda Bookera, National Book Awards czy PEN/Faulkner Award for Fiction, a druga była nominowana, ale ostatecznie nie zdobyła żadnego lauru.

Odkryliśmy, że w świecie literatury wygranie prestiżowej nagrody idzie ręka w rękę ze szczególnie ostrym spadkiem postrzeganej jakości - zaznacza Sharkey.

Naukowcy dywagowali, że po podaniu do wiadomości publicznej, że dana pozycja została wyróżniona nagrodą, poszerza się grono odbiorców. Zwiększa się wtedy zróżnicowanie i zakres gustów czytelników, a pociąg do książki to niekoniecznie wyraz zainteresowania, ale raczej magnetycznego oddziaływania samej nagrody. Testując tę teorię, Sharkey i Kovács tworzyli przewidywane oceny każdej książki (bazowali na tym, jak kiedyś czytelnicy oceniali książki z tego samego gatunku).

Stwierdzono, że przed przyznaniem nagrody przewidywane oceny tytułów, które zaraz miały wygrać, były zbliżone do przewidywanych ocen książek, które za chwilę okazywały się przegranymi. Po ogłoszeniu wyników przewidywane oceny pozycji wygrywających były jednak niższe od ocen książek niewygrywających. To bezpośredni dowód na to, że wygrywające tytuły przyciągają nowych czytelników, którzy normalnie nie sięgnęliby po taką lekturę.

Amerykańsko-włoski duet twierdzi, że uzyskane wyniki odnoszą się także do innych dziedzin życia, np. branży filmowej. Rodzaje filmów, które zdobywają Oscara, mogą być bardzo różne od typów filmów, jakie oglądamy przez 9 miesięcy poza sezonem nagród.

nagroda ocena jakość książka Amanda Sharkey Balázs Kovács