![](/media/lib/316/n-waikato-d3d4eef335dc81bcbbae7525446e642f.jpg)
Wiemy, jak w XVIII i XIX wieku rozprzestrzeniało się chrześcijaństwo
1 sierpnia 2018, 05:34W Nature Human Behaviour opublikowano artykuł, którego autorzy odpowiadają na pytanie, w jaki sposób chrześcijaństwo z niewielkiej judaistycznej sekty stało się jedną z największych religii świata. Badania dotyczące rozprzestrzeniania się religii przeprowadzono na 70 społecznościach austronezyjskich, a prowadzący je naukowcy usiłowali odpowiedzieć na pytanie, czy chrześcijaństwo rozpowszechniało się od dołów społecznych czy od elit oraz jakie zmiany były z tym związane.
![](/media/lib/425/n-inskrypcja1-47830f4f1897114ae0c320f0940bda44.jpg)
Pojawienie się łaciny wywołało... rozkwit pisma runicznego. Średniowieczna Norwegia była dwujęzyczna
12 października 2020, 18:19Dobrze znany jest fakt, że w epoce wikingów oraz późniejszym średniowieczu na terenie dzisiejszej Norwegii posługiwano się runami. Obecnie nikt ich już nie używa. Najnowsze badania pokazują, że przejście z pisma runicznego na alfabet łaciński nie tylko trwało znacznie dłużej niż sądzono, ale że pojawienie się łaciny spowodowało... prawdziwy rozkwit pisma runicznego.
![](/media/lib/108/n-cmentarz-9ee9f73364970252eea1e2b5eb4699d1.jpg)
Chrześcijański grób z VII wieku
16 marca 2012, 19:25W odległości około 5 kilometrów na południe od Cambridge w miejscowości Trumpington Meadwos odkryto jeden z najstarszych chrześcijańskich grobów na terenie Wielkiej Brytanii. W mogile złożono 16-letnią dziewczynę, która na piersi miała złoty ozdobiony granatami krzyż.
![](/media/lib/260/n-klemens-21cd116a41134d9afc01449ddd27afbf.jpg)
Odnaleziono ołtarz, na którym spoczywał Olaf II Haraldsson
16 listopada 2016, 11:22Norwescy archeolodzy twierdzą, że odkryli kościół, w którym szczątki Olafa II Haraldssona zostały po raz pierwszy umieszczone w relikwiarzu po tym, gdy władcę uznano za świętego. Ze względów religijnych, kulturowych i politycznych jest to unikatowe miejsce w norweskiej historii. Większość tożsamości narodowej Norwegów jest związana z kultem św. Olafa. Tutaj wszystko się zaczęło - mówi dyrektor wykopalisk Anna Petersen.
![](/media/lib/443/n-slownik-7f42150b26e6a17cb2ba7308eab74537.jpg)
Na najstarszym uniwersytecie Azji znaleziono niezwykły hiszpańsko-chiński słownik sprzed 400 lat
15 lutego 2021, 04:54W archiwach Papieskiego i Królewskiego Uniwersytetu Świętego Tomasza na Filipinach znaleziono najstarszy i niezwykle rozbudowany słownik hiszpańsko-chiński. Wyjątkowy zabytek, Diccionario Hispano-Sinicum (DHS), liczy sobie około 400 lat i został w przeszłości oznaczony jako „mało użyteczny”. To bardzo dalekie od prawdy, komentuje profesor Henning Klotter
![](/media/lib/444/n-ogham-b22f5b1d27ead5abee705c5cc4d7e337.jpg)
Święci w służbie arystokracji. Badania zdradzają, dlaczego Celtowie mieli setki lokalnych świętych
25 lutego 2021, 18:17W początkowym okresie średniowiecza w celtyckiej Brytanii setki osób zostało po śmierci uznane za świętych. Profesor Ken Dark z University of Reading twierdzi, że „masowa produkcja” świętych miała nie tylko wzmacniać wiarę i konsolidować wiernych, ale również, a może przede wszystkim, służyć arystokracji.
![](/media/lib/521/n-kaplicapankracy-09234533fb8bea79fa7824535bba01de.jpg)
Zidentyfikowano najstarszy zachowany kościół w Anglii
30 września 2022, 12:13Archeolodzy zidentyfikowali najstarszy wciąż istniejący, chociaż już w ruinie, kościół w Anglii. To jednocześnie prawdopodobnie pierwszy kościół wybudowany w czasach anglosaskich. Profesor Ken Dark z King's College London zdobył dowody wskazujące, że kościołem tym jest kaplica św. Pankracego w Canterbury. Została ona wzniesiona ok. 600 roku przez św. Augustyna z Canterbury, który w 597 roku stanął na czele papieskiej misji do Kentu.
![](/media/lib/561/n-flammarion-798872d02f8773beb6eba405d6456fbb.jpg)
Średniowieczna płaska Ziemia. Jak między starożytnością a renesansem wyobrażano sobie kształt planety
13 września 2023, 09:21Jednym ze współczesnych symboli średniowiecza jest „płaska Ziemia”, popularne przekonanie, jakoby ludzie wówczas uważali, że nasza planeta jest płaska. Przekonanie o tym, że w średniowieczu wierzono w płaską Ziemię wiele mówi jednak nie o średniowieczu, a o czasach współczesnych. Ten rozpowszechniony obecnie pogląd jest bowiem mitem stworzonym przed około 200 laty i od tej pory podtrzymywanym.
![](/media/lib/172/n-stolpe-schnalleklein-43b96e06151cfe695b5038befac1d77e.jpg)
Pomocny borsuk archeolog
16 sierpnia 2013, 11:42Dzięki borsukowi, który w odpowiednim miejscu wykopał swoją norę, natrafiono m.in. na pochówki 2 słowiańskich wodzów. Do przypadkowego, ale istotnego odkrycia doszło na farmie w Stolpe w Brandenburgii.
![](/media/lib/368/n-tablica-b4f97982e5b96a61e2e0edbcacf8218e.jpg)
Po odczytaniu inskrypcji okazało się, że to klątwa wymierzona w tancerza-rywala
8 października 2019, 15:34Prof. Attilio Mastrocinque z Uniwersytetu w Weronie odczytał inskrypcję z ok. 1500-letniej ołowianej tabliczki, znalezionej w ruinach starożytnego teatru w Cezarei Nadmorskiej. Okazuje się, że to klątwa wymierzona w tancerza o imieniu Manna. Wzywano w niej różne bóstwa i demony, które miały wyrządzić mu krzywdę.