Średniowieczne manuskrypty to nie tylko domena mężczyzn. Wiemy, ile przepisały kobiety
24 marca 2025, 17:58Średniowieczne manuskrypty nieodmiennie kojarzą się z mrówczą pracą mnichów w skryptoriach. Wiemy jednak, że ich kopiowaniem zajmowali się nie tylko mnisi, ale i mniszki. Na przykład w 2019 roku opisywaliśmy badania, które dowiodły, że mniszki miały swój udział w tworzeniu luksusowych iluminowanych manuskryptów. Jak duży jednak był to udział? Zbadania tego zagadnienia podjęli się naukowcy z Wydziału Lingwistyki Uniwersytetu w Bergen, a wyniki swojej pracy opisali na łamach Humanities & Social Sciences Communications.
Pod Jerozolimą znaleziono pierwszy dowód na ekstremalną ascezę wśród starożytnych mniszek
10 marca 2025, 11:06W Ramat Shlomo, około 3 kilometrów na północny zachód od Starego Miasta w Jerozolimie archeolodzy trafili na niezwykle interesujący pochówek. Znajdował się on pod ołtarzem dawnego bizantyńskiego klasztoru. Szkielet był jednak bardzo słabo zachowany. Jednak dzięki wykorzystaniu analizy proteomu (badania pełnego zestawu białek) oraz peptydomiki (analizy peptydów) udało się stwierdzić, że należał on do kobiety. Okazało się, że mamy tutaj pierwszy archeologiczny dowód na ekstremalny ascetyzm wśród starożytnych mniszek.
Policja pilnuje bezpieczeństwa samicy i nowo narodzonego szczenięcia
27 kwietnia 2023, 10:54Przebywającej na plaży Kaimana w Honolulu samicy mniszki hawajskiej i jej szczenięciu zapewniono ochronę. Mniszka hawajska to gatunek zagrożony. Dwunastoletnia Kaiwi urodziła 14 kwietnia. Para spędzi w okolicach plaży 5-7 tygodni. Na ten okres tymczasowo ogrodzono teren. Obowiązuje zakaz zbliżania się zarówno od strony lądu, jak i wody. Rejon jest regularnie patrolowany.
Chemioterapia i 673A skuteczniej zwalczają raka jajnika
13 marca 2019, 09:39Rak jajnika należy do tych nowotworów, które często nawracają, a mniej niż 50% chorych udaje się wyleczyć. Naukowcy z University of Pittsburgh, UPMC Hillman Cancer Center, Magee-Womens Research Institution i innych instytucji poinformowali o stworzeniu obiecującego leku, który bierze na cel komórki macierzyste nowotworu.
Zdobyli bezpośredni dowód na rolę kobiet w tworzeniu drogich średniowiecznych manuskryptów
10 stycznia 2019, 12:02W kamieniu nazębnym z żuchwy kobiety żyjącej w średniowieczu zachowały się drobinki ultramaryny, drogiego pigmentu uzyskiwanego z lazurytu (lapis lazuli). To oznacza, że nie tylko mnisi, ale i mniszki zajmowały się przepisywaniem luksusowych iluminowanych manuskryptów. Udało się do tego dojść, bo ktoś kiedyś oblizywał pędzelek...
Lotnik, że mniszek nie siada
19 października 2018, 05:16Zdolność nasion mniszka do pokonywania sporych odległości - nawet powyżej 1 km - tylko dzięki sile wiatru ma związek z unikatowymi "bańkami" powietrza, które utrzymują się nad wiązkami włosków (puchem kielichowym).
Roślinne związki na molekularną prezerwatywę
17 maja 2017, 12:02Dwa związki roślinne (jeden z korzenia mniszka lekarskiego, drugi z winorośli Tripterygium wilfordii) można by wykorzystać w roli "molekularnej prezerwatywy". Prystymeryna i lupeol, bo o nich mowa, blokują bowiem kanały wapniowe plemników CatSper, uniemożliwiając zapłodnienie.
Rozmieszczenie włosków pozwala pszczołom zachować czystość
30 marca 2017, 11:50Naukowcy z Georgia Tech ustalili, w jaki sposób pszczoły miodne pozostają czyste w czasie zapylania. Wg Amerykanów, owady te mogą przenieść pyłek o masie do 30% wagi ich ciała dzięki strategicznemu rozmieszczeniu blisko 3 mln włosków. Włoski pokrywają oczy i ciało z różną gęstością, co pozwala na skuteczne oczyszczanie i transport.
Kauczuk na łące
28 września 2011, 09:48Być może mniszek lekarski jest nadzieją i alternatywą dla produkcji w przemyśle gumowym. Światowy popyt na kauczuk jest obecnie w 90% zaspokajany produkcją z drzew kauczukowych, przede wszystkim z Azji Południowo-Wschodniej.
Zagrożone foki narażone na kontakt z ciguatoksyną
9 czerwca 2011, 07:15Naukowcy z amerykańskiej Narodowej Służby Oceanicznej i Meteorologicznej (NOAA) odkryli u krytycznie zagrożonej wyginięciem mniszki hawajskiej (Monachus schauinslandi) ciguatoksynę. Należy ona do grupy neurotoksyn kumulujących się w mięśniach niektórych gatunków ryb morskich ze stref subtropikalnej i tropikalnej.
